Co warto wiedzieć o zetownikach

[2020-02-25]

Zetowniki są jednymi z najczęściej stosowanych kształtowników produkowanych w fabryce Borga. Ich  nazwa pochodzi od przekroju poprzecznego, który przypomina literę Z – poza pionowym elementem występują dwie półki o zróżnicowanych rozmiarach. Kształtowniki te wytwarza się na zautomatyzowanych liniach z dociętej na odpowiedni wymiar taśmy stalowej o grubości od jednego do kilku milimetrów.

Przeznaczenie zetowników

Dzięki swemu kształtowi zetowniki zimnogięte cechują się wysoką wytrzymałością. W halach stalowych wykorzystuje się je jako konstrukcję drugorzędną mocowaną do konstrukcji głównej. Głównym zadaniem tejże konstrukcji jest umożliwienie zamocowania okładzin ściennych z profilowanych blach stalowych, płyt warstwowych, a nawet elewacji drewnianej (jak ma to często miejsce w ujeżdżalniach konnych). W ten sam sposób wykorzystuje się zetowniki przy montażu pokryć dachowych.

Główne cechy kształtowników Z

To co cechuje dany zetownik to:

• wysokość, czyli wymiar liczony od dolnej do górnej półki,
• wymiary półek, tzn. ich szerokości – najczęściej różne od siebie i dopasowane tak, żeby po obróceniu kształtownika jedna półka wchodziła w drugą, co ułatwia ich wspólne łączenie na zakładkę,
• grubość materiału – którym jest taśma stalowa użyta do produkcji danego zetownika,
• kategoria korozyjności –  czyli odporność na agresywność środowiska,
• jakość stali użytej do produkcji.

Przy porównywaniu dwóch produktów niezbędne jest zestawienie wszystkich powyższych elementów. Tylko tak szeroka ocena może pozwolić na wybór najlepszego produktu.

Właściwy dobór materiału

To agresywność środowiska powinna być głównym elementem, który pozwala podjąć decyzję o wyborze materiału. Zgodnie z normą PN-EN ISO 12944-2 kategorię korozyjności dzielimy od C1 do C5, jak poniżej:

• C1 – bardzo mała, np. ogrzewane budynki, biura, sklepy itp.
• C2 – mała, np. nieogrzewane magazyny, hale sportowe i inne miejsca gdzie może następować kondensacja wilgoci,
• C3 – średnia, np. budynki produkcyjne o podwyższonej wilgotności,
• C4 – duża, np. zakłady chemiczne, stocznie, obszary przemysłowe o dużej wilgotności,
• C5 – bardzo duża, z podziałem na przemysłową i morską.

Kształtowniki Borga sa zawsze produkowane w klasie C4, co zapewnia im bardzo długą żywotność.

Materiał zetowników Borga

Jednym z najważniejszych elementów jest materiał, z jakiego jest wykonany dany zetownik. Zetowniki Borga wykonywane wg poniższej specyfikacji:

– stal walcowana na zimno: S350GD ASTM A 446 (klasa D) SS142122-10 – jest to parametr określający jakość stali, zgodnie z normą EN10326,

– granica plastyczności: 350 MPa – jest to wartość naprężenia, przy którym mogą powstawać trwałe odkształcenia,

– granica wytrzymałości: 420 MPa – jest to wartość naprężenia, przy której mogą powstać nieodwracalne zniszczenia materiału,

– klasa cynkowania: 275 g/m² – jest to najprościej mówiąc jakość ocynku wpływająca na jego żywotność, czyli zabezpieczenie ocynkowanego rdzenia przez rdzewieniem,

– klasa korozyjności C4 M – jedna z najwyższych klas odporności powłoki cynkowej na profilach stalowych.

Otworowanie zetowników

W celu  wykorzystania w pełni zalet zetowników na placu budowy, niezbędne jest wcześniejsze otworowanie ich wg wytycznych projektowych lub w standardowy sposób. Otwory w zetownikach służą ich mocowaniu dooraz do łączenia ich w ciąg przy montażu na ścianach lub dachu. Zetowniki Borga standardowo cechują się następującymi parametrami otworowania:

Aby w pełni wykorzystać zalety zetowników na placu budowy, konieczne jest ich wcześniejsze otworowanie zgodnie z wytycznymi projektowymi lub według standardowych specyfikacji. Otwory w zetownikach są kluczowe dla ich właściwego mocowania do konstrukcji głównej oraz do łączenia ich w ciąg podczas montażu na ścianach lub dachu. Zetowniki Borga standardowo cechują się następującymi parametrami otworowania:

• Minimalna odległość od początku profilu do pierwszego rzędu otworów wynosi 25 mm.
• Rozmiar otworów owalnych to 14 x 28 mm.
• Otwory są wybijane parami, z odległością pionową wynoszącą 70 mm między nimi.

Otworowanie może zostać wykonane zgodnie ze specyfikacją zamawiającego, co pozwala na dostosowanie rozmiaru otworów do indywidualnych potrzeb. W takim przypadku otwory mogą mieć średnicę od 5 do 36 mm, a otwory owalne mogą być wykonane w wymiarach 14/28 lub 18/36 mm, w zależności od wymagań projektu.

Inne profile zimnogięte

Poza zetownikami  korzysta się także z wielu kształtowników, jak np. profile kapeluszowe, ceowniki (profile zimnogięte C), kątowniki i inne. Niezależnie jednak od ich kształtu i ostatecznego przeznaczenia, najważniejszy jest materiał z jakiego zostały wykonane oraz jakość wykonania, co w długim okresie przełoży się bezpośrednio na bezproblemowe, długoletnie użytkowanie całego budynku.

Na budowie, oprócz zetowników, stosuje się wiele innych kształtowników, takich jak profile kapeluszowe, ceowniki (profile zimnogięte C), kątowniki i inne. Bez względu na ich kształt czy zastosowanie, kluczowe znaczenie ma jakość materiału, z którego zostały wykonane, oraz precyzja ich wykonania. To właśnie te czynniki decydują o bezproblemowym i długotrwałym użytkowaniu całego budynku, wpływając na jego trwałość i niezawodność przez lata.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

1. Czym są zetowniki i skąd wzięła się ich nazwa?
Zetowniki to kształtowniki stalowe o przekroju przypominającym literę „Z”. Składają się z pionowego elementu i dwóch półek o różnych wymiarach, co ułatwia ich łączenie na zakładkę.

2. Do czego wykorzystuje się zetowniki w budownictwie?
Zetowniki stosuje się jako konstrukcję drugorzędną w halach stalowych. Umożliwiają montaż okładzin ściennych (blachy, płyty warstwowe, drewno) oraz pokryć dachowych.

3. Z jakiego materiału wykonane są zetowniki Borga?
Produkowane są ze stali walcowanej na zimno S350GD (ASTM A 446 klasa D), o granicy plastyczności 350 MPa i wytrzymałości 420 MPa. Posiadają ocynkowanie 275 g/m² oraz klasę korozyjności C4 M.

4. Czy oprócz zetowników stosuje się inne profile zimnogięte?
Tak. Na budowie wykorzystuje się także ceowniki (C), kątowniki, profile kapeluszowe i inne. Niezależnie od kształtu, kluczowe znaczenie mają jakość stali i precyzja wykonania.